Er ég sammála áherslum í Aðalanámskrá - Náttúrufræði

 

Er ég sammála áherslum í Aðalnámskrá - náttúrufræði

Ég byrjaði á því að lesa yfir Aðalnámskrá grunnskólans - náttúrufræði.  Það gerði ég af því mér finnst ég þekkja meira til grunnskólans en framhaldsskólans.  Þó svo ég hafi útskrifast á náttúrufræðibraut á sínum tíma, þá er svo langt um liðið.Þegar ég las yfir formála, inngang og næstu kafla á eftir í Aðalnámskrá grunnskólans þá fannst mér textinn alltof langur,  ég týndist hreinlega í honum.  Ég varð að byrja aftur og einbeita mér betur. Aðalatriðin verða að vera  aðgengilegri og uppsetning skipulagðari.   Þetta er nú sjálfsagt ekki vettvangurinn til að gangrýna Aðalnámskrá en til þess að éggeti nýtt mér hana, þarf hún að vera aðgengileg til aflestrar.

Markmið eru sett fram í þremur flokkum þ.e. lokamarkmið, áfangamarkmið og þrepamarkmið. 

Strax í formála kemur fram að ólíkir einstaklinga eiga að fá viðfangsefni eftir því sem þroski, hæfni og áhugamál leyfa.   Inngangurinn er fræðilegur og rökstyður mikilvægi kennslu í  náttúruvísindum og hve veigamikill þáttur náttúruvísindin eru í þroska og menntun barna og unglinga.  Sérstaða Íslands er dreginn fram, við búum á einstöku landi þar sem óteljandi tækifæri eru  til athugana og rannsókna.  Ég er sammála þessu öllu og var sérstaklega ánægð með að sérstaða landsins skuli vera dregin fram.  En einnig er  talað um íslendinga sem hluta af samfélagi þjóða og þeir beri ábyrgð sem slíkir. Mjög gott. 

Náttúruvísindin er flokkuð niður í eðlisvísindi, jarðvísindi og lífvísindi.  Markmið og viðfangsefni eru valin þannig að þau hafi nærtæka þýðingu fyrir nemandann og nálgun efnis vísar til íslensks lífríkis og íslenskrar náttúru sem ég tel að sé mjög gott.  Nemendur skilja og skynja  betur ef tenging er við það sem þau þekkja. 

Ég þekki best til lífvísindanna þá sérstaklega mannslíkamans, því skoðaði ég það sérstaklega.  Mér finnst ég ekki hafa næga þekkingu á eðlis- og jarðvísindum til að átta mig á áherslum þar. 

Í lokamarkmiðum kemur m.a. fram að "nemandi þroski með sér lífsýn sem byggist á sjálfskoðun og skilningi á heilbrigði eigin líkama og eigin ábyrgð innan samfélagsins".  Ég get verið sammála þessu markmiði og sérstaklega  að höfðað er til ábyrgðar einstaklingsins.

En þegar ég skoða síðan náttúrufræði í 8 - 10 bekk, þá er rétt minnst á heilsu og lífstíl sem dæmi um þemaverkefni.  Ekki er það nú mikið.

Í áfangamarkmiðum í lok 10. bekkjar er eitt markmið sem tengist mannslíkamanum. Það er að nemandi á að geta tekið ábyrga afstöðu í kynferðismálum og þekkja helstu kynsjúkdóma.  Frekari úfærsla er síðan fyrir neðan.

Einnig er markmið varðandi sjúkdóma sem geta verið af mismunandi orsökum.  Þetta finnst mér allt of sjúkdómsmiðað. 

Ég vil frekar tala um kynheilbrigði heldur en kynferðismál, enda kemur orðið "heilbrigði" fram í lokamarkmiði sem ég nefndi hér fyrr.  Mín skoðun er að leggja eigi meiri áherslu á að efla heilbrigði einstaklingsins, líkamlega, andlega og félagslega.  Hvernig förum við að því? 

Heilbrigði kemur inn á svo marga þætti, hollustu, hreyfingu, hamingju, hreinlæti, svefn, slysavarnir og svo mætti lengi telja, ég sé alla þessa þætti á einhvern hátta flokkast undir náttúruvísindi.  Hollusta og efnafræði, hreyfing og líffærafræði, hamingja og lífeðlisfræði, slysavarnir og eðlisfræði.  Að sjálfsögðu skarast þessir þættir við önnur vísindi einsog t.d. samfélagsgreinar. Áfangamarkmið eru  nákvæmlega útfærð, mér finnst þetta alltof mikil teskeiðarmötun og spyr mig hvort þetta sé virkilega nauðsynlegt, verið er að stoppa í öll göt!

Varðandi Aðalanámskrá framhaldsskólans  þá finnst mér hún mun aðgengilegri til aflestrar en Aðalanámskrá grunnskólans.  Inngangurinn er nær sá sami og í grunnskólakaflanum,  er ég sammála aðaláherslum einsog áður segir en við bætist aukin sérhæfing til að mæta kröfum um frekara nám á háskólastigi eða í sérskólum.  Þetta er að sjálfsögðu eðlileg þróun þegar komið er í framhaldsskóla. 

Í báðum námskrám er lögð áhersla á útikennslu í náttúruvísindum, tækifærin í kennslu eru  fyrir utan kennslustofuna.  Sjálfsagt ættu kennarar að nýta sér það í mun meira mæli.  Ég man helst eftir þeim kennslutímum sem fóru fram utan skólans á minni skólagöngu.  En þær voru ekki margar.  Læra með því að framkvæma er einhverstaðar sagt.

Í báðum námskránum er fjallað um notkun upplýsinga -og samskiptatækni  í skólastarfi, nú eru tækifærin á því sviði nær óþrjótandi og huga þarf sjálfsagt að því að kenna nemendum að meta gæði þeirra upplýsinga sem þau geta aflað sér á netinu.

Lögð er  áhersla á notkun námsefnis á erlendum málum í framhaldsskólunum sem ég tel góðan undirbúning fyrir frekara  framhaldsnám.

Að endingu vil ég taka upp nokkur orð, sem koma fram í lokamarkmiðum í námskrá framhaldsskólans sem mér finnst eiga vel  við hér,  en það er orðin,   þekking - færni -

reynsla - skilningur - ábyrgð og  röklegt samhengi .